La Muette de Portiei

Au début du dix septième siècle, le vice roi Espagnol, qui avait été envoyé gouverner l'Italie, s'enrichit au dépens du peuple exploité, par des taxes toujours croissantes. Du royaume de Naples seul, l’Espagne retirait un revenu annuel de trois millions Livres Sterling. Une taxe était imposée sur la farine, le vin, le lait, le sel, rendant ainsi l’existence impossible. Fenella, (La Muette de Por-tici) était d’un caractère romanesque. Le fait, que son frère et soutien Masaniella, quoique pauvre pêcheur, avait une grande influence sur le peuple, et même quand la révolution était à son apogée, qu’il régnait en roi parmi eux, prouvait qu’elle était née dans le sein d’une famille extraordinaire.

Tout différent de leurs voisins, sont la veuve Rilla et son frère Pietro, un vaurien, qui était fiancé à Fenella. Une nouvelle taxe est levée sur les fruits, par le Duc d’Arcos, vice-roi de Naples. Le peuple mécontenté par cette nouvelle taxe, appelle Masahiello et lui demande conseil. Conde, le second fils du vice-roi, communique à son père la situation agitée, mais celui-ci s’en moque bien. Le fils aîné, Alphonso, soupçonnant la situation critique, fait, accompagné de son frère, Conde; une enquête incognito.

Il se rend à la Grand PI ace où il rencontre pour la première fois Fencla. La muette, ayant besoin de farine, en fraude une quantité dans la ville en la cachant sous son écharpe. Le contrôleur des taxes découvre la fraude et Fenella est arrêtée. Masaniello et Pietro courent à son assistance, mais n’ont pas d’argent pour payer la taxe, Alphonso, qui avait été témoin de cette scène paye la taxe, toujours gardant son incognito. Masaniello informe Alphonso que si sa sœur avait été emprisonnée, le Gouvernement l’aurait payé bien cher. Enjôlé par Fenella, Alphonso visite à maintes reprises le village dos pêcheurs, négligeant ainsi sa fiancée Lady Elvira. Ces rencontres, toujours de plus en plus fréquentes, se tenaient dans un bois. Le respect que lui inspirait la pureté de la jeune fille, fit voir à Alphonso la néecessité de cesser ses visites. Ainsi, il la quitte brusquement, sans lui révéler son identité. Dans son agitation, il perd l’écharpe brodée, reçue de la princesse Elvira. Fenella, le cœur brisé, incapable de comprendre le motif du départ subit d’Alphonso, succombe sous la détresse. Elle trouve l’écharpe d Alphonso. Masaniello trouve sa sœur dans un état pitoyable. Vu son mutisme, elle ne peut donner aucune explication.

Inquiet de la longue absence d’Alphonso, Coude va à sa recherche. Sachant que Masaniello est le meneur du peuple, Conde donne rapport de l’affaire au Duc, prophétisant. Le duc se moque de ses craintes, mais il est curieux de voir la fille qui a séduit son fils. Aidé de Conde il tend un piège à Fenella et elle est emprisonnée. Le vice-roi la visite. Lorsqu’elle ne répond pas à ses questions, il la croit entêtée et la fait flageller.

Masaniello sacrifie tous ses biens pour retrouver sa sœur, et est bientôt en retard pour le paiement du loyer de sa chaumière. Le contrôleur lui prend ses meubles pour paiement. Rilla, voulant les arrêter, est mise en prison. Ce coup fatal tue la vieille mère de Rilla et Pietro jure de venger sa mort. Malgré toutes ses calamités, le peuple espère devenir plus heureux au jour où on fêle <’ la Grand’ Place le mariage de Lady Elvira avec Alphonso. Les gardes fêtent également le mariage, permettant ainsi à Fenella de s’échapper de la prison. En se rendant chez elle, elle rencontre le cortège nuptial et s'adresse à Lady Elvira en lui implorant du secours. Celle-ci, voyant l’écharpe d’Al-' phonso en jiossession de cette fille de pêcheur, soupçonne Alphonso. Elle ordonne que Fenella soit conduite chez elle, mais Péronne, le capitaine de la garde, renvoie la fille en prison.

Le roi, dans un moment de folie, célèbre le jour en augmentant les taxes. Cette nouvelle taxe incite le peuple à la révolution. Le duc apprenant la révolution, envoie ses soldats, conduits par Alphonso et Conde, et une terrible lutte s’engage. Les voleurs, les assassins et les rejetons de la société, quittent leurs cachettes, pour rejoindre les révoltés. Les prisons sont envahies et les prisonniers, y compris Rilla et Fenella, sont délivrés. La foule, ayant brûlé toutes les habitations des magistrats, jusqu’à leurs fondations, se rend, au palais du vice-roi. Fenella, soupçonnant leur intention, devance le peuple et prévient Alphonso. Le duc profite de sa présence et la montre au balcon du palais à Masaniello, en le menaçant de la tuer, si la querelle ne cesse pas. Masaniello se voit forcé de choisir entre sa sœur et le peuple et il choisit le peuple, demandant ses droits. Une fois le palais pris par le peuple, Masaniello sauve Fenella et la prend chez lui.

Plus tard, le peuple proclame Masaniello comme leur chef et dictateur de toute affaire publique. Pietro complote avec un bandit, dans le but d’assassiner Masaniello. Il lui donne un peu de poison, qui affaiblit sa mémoire de plus en plus. Masaniello, influencé par Pietro, perd tout contrôle sur le peuple.

Dans ces circonstances, il était très facile aux soldats d’Alphonso de faire face à leurs ennemis, en passant par le souterain secret. A un moment donné, il attaquent les révolutionnaires, et rejettent la foule ivre hors du palais. Sous le coup de cet assaut désastreux et inattendu, Masaniello revient à la santé. Reconnaissant Alphonso comme séducteur supposé de sa sœur, il se jette sur lui. Mais Fenella se pose entre-eux et c’est dans son cœur que le poignard se plonge. Fou de douleur, Masaniello se tue. Et Alphonso, le cœur brisé, tient entre ses bras le corps inerte de la muette de Portiei.

DE STOMME VAN PORTICI

In het begin der zeventiende eeuw, verrijkte de Spaanschë onderkoning, die Italië moest regeeren, zichzelve ten koste van het uitgebate volk, door het heffen, van steeds grootere belastingen. Spanje trok, in het koninkrijk Napels alleen, 160.000.000 franken per jaar binnen.

Een belasting werd geheven op de bloem, op den wijn, melk, zout, en deze maakten er alzoo het bestaan onmogelijk. Fenella (de stomme van Portici) heeft een romantisch karakter. Het feit dat haar broeder en steun, Masaniello, alhoewel arme visscher, een groote invloed op het volk had, en zelfs toen de omwenteling haar hopgtepunt bereikt had, hij als een koning heerschte, toonde genoegzaam aan dat zij uit ccne buitengewone fa milie voortsprool.

Hunne buren, de weduwe Rilla en haar zoon Pietro, Fenella’s verloofde, zijn geheel anders. Pene nieuwe belasting wordt door den Hertog d’Arcos, onderkoning van Napels, op de vruchten geheven. Het volk, door dezen nieuwen maatregel misnoegd, gaat bij Masaniello om raad. Conde, de tweede zoon des Hcrlogs, brengt zijn vader op de hoogte van den rumoerigen geest die er onder het volk heerscht, maar de onderkoning lacht erom. Alphonso,. de oudste zoon, de toestand gevaarlijk achtende, besluit, van te samen met zijnen broeder Conde, een geheim onderzoek in te stellen.

Hij begeêft zich naar de hoofdplaats waar hij voor de eerste maal Fenella ontmoet. De Stomme, bloem noodig hebbende, smokkelt er eene kleine hoeveelheid die zij onder haren halsdoek verbergt, de stad binnen.

Dc opziener der belastingen ontdekt het bedrog en Fenella wordt aangehouden. Masaniello en Pietro snellen haar ter hulp, maar hebben geen geld om de belasting te betalen. Alphonso, die van dit toonecl getuige is geweest, betaalt de belasting, zijn incognito immer bewarende. Masaniello verklaart aan Alphonso dat, indien Fenella ware opgesloten geweest, dit do Regeering duur zou te staan gekomen hebben. Door Fenella bekoord, bezoekt Alphonso menige maal het vis-schersdorp, alzoo zijne verloofde, Lady Elvira, verwaarloozende. Deze bijeenkomsten,' die talrijker en talrijker werden, gebeurden in een woud. De eerbied, welke de onschuld van dit jonge meisje hem inboezemde, liet Alphonso inzien dat hij zijne bezoeken moest staken. Zoo verliet hij haar plotseling, zonder zijne identiteit kenbaar te maken. In zijne verwarring verliest hij den gebor-duurden halsdoek, een geschenk der prinses Elvira. Fenella, het hart gebroken, en onmogelijk de reden van Alphonso’s plotselings vertrek te begrijpen, bezwijkt onder hare smart. Zij vindt Al-rhonso’s halsdoek. Masaniello vindt zijne zuster n eenen beklagenswaardigen toestand terug. Gezien hare stomheid kan zij geene enkele uitlegging verstrekken.

Ongerust over Alphonso’s lange afwezigheid, gaat Conde hem opzoeken. Wetende dat Masa-niella de leider des volks is, maakt Conde verslag aan den Hertog aangaande deze zaak. De hertog spot met dezes vrees, maar hij is nieuwsgierig het meisje te zien dat zijn zoon verleid heeft. Door Conde geholpen spant hij eenen valstrik en Fenella wordt gevangen genomen. De onderkoning bezoekt haar. Wanneer zij zijne vragen niet beantwoordt, denkt hij haar stijfhoofdig en laat haar gocselen.

Masaniello brengt al zijne goederen ten offer en staat weldra met het betalen der huur zijner hut

achteruit. De opziener neemt zijne meubelen voor betaling in beslag. Rilla, die hem hiervan wilde weerhouden wordt in de gevangenis geworpen. Deze wreede slag doodt Rilla’s oude moeder en Pietro zweert van haren dood te wreken. Ondanks al deze plagen, hoopt het volk gelukkiger te worden, den dag dat men op de hoofdplaats het huwelijk van Lady Elvira met Alphonso viert. De wachten vieren ook het feest mede, wat Fenella toelaat uit de gevangenis te ontsnappen. In het huiswaarts gaan, ontmoet zij onderweg de liuwe-lijkstoet en valt Lady Elvira smeekend voor de voeten. Deze, Mphonso’s halsdoek in het bezit van het meisje ziende, verdenkt Alphonso. Zij be veelt dat Fenella ten harent zal geleid worden, maar Peronne, de hoofdman der wacht, doet ze terug naar de gevangenis voeren.

De onderkoning, in een oogenblik van dwaas-/ heid, viert dezen dag, met de belastingen te ver- Imogen. Deze nieuwe knevelarij hitst het volk ter omwenteling op. De hertog, de revolutie vernemende, zendt zijne soldaten, door Alphonso en Conde aangevoerd, op het volk af, en een vreese-lijke strijd ontbrandt. De dieven, moordenaars, bandieten en het uitschot van Sicilië, verlaten hunne schuilplaatsen om zich bij de opstandelingen te voegen. De gevangenissen worden overrompeld en de opgeslotenen, Rilla en Fenella inbegrepen, worden verlost. Het volk, dat al de woningen der magistraten tot in de grondvesten reeds had afgebrand, keert zich nu tegen het paleis van den onderkoning. Fenella, hun inzicht gissende, loopt het volk vooruit en waarschuwt Alphonso. De hertog maakt van hare tegenwoordigheid gebruik on vertoont haar vanaf het balkon van het paleis aan Masaniello, hem dreigende van haar Ie zullen dooden, indien de twist niet ophoudt. Masaniello ziet zich gedwongen te kiezen tusschen zijne zuster en het volk, en hij kiest voor het volk dat zijne rechten vraagt. Eens het paleis door het volk ingenomen, redt Masaniello Fenella, en neemt haar bij zich.

Later roept het volk Masaniello uit als zijn hoofdman en als diktator van alle openbare aangelegenheden.

Pietro maakt eene geheime afspraak met eenen schurk, met het doel Masaniello te vermoorden. Hij geeft hem een weinig vergift wat zijn geheugen meer en meer doet verzwakken. Masaniello door Pietro beïnvloed, verliest alle toezicht op het volk.

In die omstandigheden valt liet Alphonso’ soldaten zeer gemakkeljik van- tegen hunne vijanden stand te houden, en zij kunnen aldus eenen on-deraardschen gang benuttigen. Op een gegeven oogenblik, vallen zij de opstandelingen aan en werpen het dronken gepeupel uit het paleis. Onder den slag van dezen onverwachten en ramp-spoedigen aanval wordt Masaniello’s geestestoestand wederom normaal. Alphonso, die hij verdenkt Fenella’s verleider te zijn, erkennende, werpt hij zich op hem. Maar Fenella plaatst zich tusschen beiden en het is haar hart dat den dolkstoot opvangt. Waanzinnig van droefheid, doodt Masaniello zich. En Alphonso, het hart gebroken, draagt op zijne armen, het ziellooze lichaam der Stomme van Portici...

(1) Zooals men weet is het de opvoering van dit séuk in den Muntschouwburg te Brussel in September i83o, welke de omwenteling in België deed losbarsten.